Синтетикалық есірткілерге тәуелділік – бұл ұзақ уақытбойы қолданудың нәтижесінде пайда болатын, есірткінітұтынуды бақылау қабілетінің бұзылуымен сипатталатынсиндром.
Тәуелділік синдромының басты ерекшелігі – есірткініқабылдауға деген күшті ұмтылыс (патологиялыққұштарлық), ол тек саналы ойлар мен тілек түрінде ғанаемес, сондай-ақ есірткіні қолдануды бақылау қабілетініңтөмендеуімен, синтетикалық есірткіні басқа әрекеттерденартық қоюмен және зиян немесе жағымсыз салдарғақарамастан оны тұрақты түрде қолданумен көрінеді.
Синтетикалық есірткіге деген құштарлық ұйқысыздықпенжәне мінез-құлықтың өзгеруімен – мазасыздық, агрессивтілік, көңіл-күйдің төмендеуі немесе енжарлықпенқатар жүреді.
Сонымен қатар, организмге синтетикалық есірткінің әсерінетөзімділіктің артуы және оны қолдануды тоқтатқанданемесе азайтқанда пайда болатын абстиненттік белгілерсияқты физиологиялық тәуелділік белгілері де байқалуымүмкін.
Физикалық тәуелділіктің белгілері:
Егер синтетикалық есірткіні үздіксіз (күнделікті немесеаптасына бірнеше рет) бірнеше ай бойы қолдану орын алса, жоғарыда аталған белгілердің бәрі болмаса да, синтетикалық есірткіге тәуелділік синдромы диагнозынқоюға болады.
Синтетикалық есірткіні қолдануға байланыстыбұзылыстарды ерте анықтау үшін клиникалық сұхбат, сауалнама, тесттер сияқты скринингтік зерттеулержүргізілуі қажет.
Диагнозды растау және синтетикалық есірткіні қолдануданбас тартуды бақылау үшін химиялық-токсикологиялықәдістер қолданылады.
Синтетикалық каннабиноидтарға тәуелділік – бұл адамденсаулығына және психикалық жағдайына елеулі зиянкелтіретін ауыр әрі қауіпті жағдай. Ол ұзақ уақыт қолданунәтижесінде дамып, жеке тұлғаның өмір сапасынтөмендетеді, мінез-құлқын өзгертеді және әлеуметтікбейімделуге кері әсер етеді.
Тәуелділіктің ерте кезеңінде скринингтік тексерістержүргізіп, оны уақытында анықтау – аурудың асқынуынболдырмаудың және тиімді ем жүргізудің басты шартыболып табылады. Диагнозды нақтылау мен ем процесінбақылауда химико-токсикологиялық зерттеулер маңыздырөл атқарады.
Сондықтан да синтетикалық есірткінің зияны туралықоғамда кеңінен ақпарат таратып, алдын алу шараларынкүшейту қажет. Жасөспірімдер мен жастар арасындапсихоактивті заттарды қолданудың алдын алу – бастыміндеттердің бірі болуы тиіс.
Мақала авторы:
«Жетісу облысының денсаулық сақтау басқармасы» ММ ШЖҚ «Облыстық психикалық денсаулық орталығы» мемлекеттік коммуналдық кәсіпорны дәрігер наркологыБайшалова Ж.Е.
